Kupiłeś nieruchomość? Pamiętaj o druku IN-1! Ten przewodnik wyjaśni, czym jest formularz IN-1, kto i kiedy musi go złożyć oraz jak prawidłowo wypełnić zgłoszenie, aby uniknąć problemów z opodatkowaniem nieruchomości. Poznaj kluczowe aspekty tego obowiązku, który dotyczy każdego nowego właściciela gruntu czy budynku.
Czym jest druk IN-1?
Formularz IN-1 to urzędowe zgłoszenie nabycia lub powstania nieruchomości, a także wszelkich zmian dotyczących już posiadanych gruntów, budynków czy budowli, które mają znaczenie dla celów podatkowych. Jego głównym zadaniem jest dostarczenie organom podatkowym niezbędnych informacji do prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania. Jest to ważny element systemu podatkowego dla osób fizycznych, pozwalający na ewidencję i naliczanie należnych danin publicznych.
Cel zgłoszenia
Głównym celem złożenia druku IN-1 jest poinformowanie właściwego organu podatkowego o fakcie nabycia, powstania lub zmianie statusu nieruchomości. Na podstawie danych zawartych w formularzu, wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wymiaru podatku adiacenckiego, podatku rolnego lub podatku leśnego. Bez tego zgłoszenia urząd nie ma podstaw do prawidłowego naliczenia zobowiązania podatkowego, co może prowadzić do naliczenia zaległości wraz z odsetkami.
Podatki objęte IN-1
Zgłoszenie IN-1 stanowi podstawę do wymiaru trzech rodzajów podatków lokalnych, które obciążają osoby fizyczne:
- Podatek od nieruchomości: Dotyczy gruntów, budynków i budowli.
- Podatek rolny: Obciąża grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.
- Podatek leśny: Odnosi się do gruntów leśnych, z wyłączeniem lasów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż leśna.
Warto podkreślić, że druk IN-1 jest przeznaczony wyłącznie dla osób fizycznych. Podmioty prawne, takie jak spółki, korzystają z formularzy deklaracji podatkowych (np. DN-1, DR-1, DL-1).
Skoro wiesz już, czym jest IN-1, przejdźmy do tego, kto i w jakich sytuacjach ma obowiązek go złożyć.
Kto i kiedy składa IN-1?
Obowiązek złożenia formularza IN-1 dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które stały się właścicielami nieruchomości, użytkownikami wieczystymi, posiadaczami samoistnymi lub dzierżawcami gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Ten obowiązek spoczywa na osobie fizycznej niezależnie od tego, czy nabycie nastąpiło w drodze kupna, spadku, darowizny, czy też w wyniku budowy.
Podmioty zobowiązane
Formularz IN-1 muszą złożyć osoby fizyczne, które są właścicielami nieruchomości (czyli te, które nabyły prawo własności do gruntu, budynku lub budowli), użytkownikami wieczystymi gruntów (osoby, które uzyskały prawo użytkowania wieczystego, co daje szerokie uprawnienia do korzystania z nieruchomości), posiadaczami samoistnymi nieruchomości (osoby, które faktycznie władają nieruchomością jak właściciel, choć formalnie nim nie są) lub dzierżawcami gruntów Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Zwróć uwagę, że akt notarialny nie załatwia wszystkich formalności. Notariusz zgłasza fakt nabycia do sądu wieczystoksięgowego, ale obowiązek podatkowy w gminie spoczywa na nabywcy.
Terminy zgłoszenia
Termin złożenia formularza IN-1 jest rygorystyczny i wynosi 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego. Okoliczności te mogą być różne, np.:
| Okoliczność | Data powstania obowiązku podatkowego |
| Nabycie nieruchomości (np. kupno, darowizna) | Dzień podpisania aktu notarialnego |
| Nabycie spadku | Dzień uprawomocnienia postanowienia sądu o nabyciu spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia |
| Zakończenie budowy budynku/budowli | Dzień otrzymania pozwolenia na użytkowanie lub zgłoszenia zakończenia robót budowlanych |
| Zmiana sposobu użytkowania nieruchomości | Dzień zaistnienia zmiany faktycznego sposobu użytkowania |
Jeśli nie wywiążesz się z tego obowiązku w terminie, możesz spodziewać się naliczenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, a w skrajnych przypadkach – wszczęcia postępowania karnoskarbowego.
Znając terminy, dowiedzmy się, jak prawidłowo wypełnić formularz i gdzie go dostarczyć.
Jak wypełnić i gdzie złożyć IN-1?
Wypełnienie formularza IN-1 wymaga precyzji, aby uniknąć błędów, które mogłyby opóźnić proces wymiaru podatku. Formularz składa się z kilku sekcji, w których należy podać szczegółowe informacje dotyczące podatnika oraz samej nieruchomości.
Wymagane dane i załączniki
W formularzu IN-1 musisz podać podstawowe dane identyfikacyjne, takie jak Twoje imię, nazwisko, PESEL i adres zamieszkania. Konieczne jest również podanie dokładnego adresu nieruchomości, numeru ewidencyjnego działki oraz numeru księgi wieczystej. Jeśli nie znasz numeru księgi, sprawdź jak znaleźć księgę wieczystą po numerze działki. Ponadto, musisz uzupełnić szczegóły dotyczące nieruchomości, takie jak powierzchnia gruntu, powierzchnia użytkowa budynków, rodzaj budowli, a także informacje o podziale działki.
Do formularza IN-1 często dołącza się załączniki, które precyzują dane dotyczące poszczególnych składników majątkowych. ZIN-1/A – Dane o nieruchomościach (budynkach, budowlach) wypełnij, gdy zgłaszasz nabycie lub zmiany dotyczące budynków lub budowli. Wskaż w nim powierzchnię użytkową, przeznaczenie, rok budowy i inne istotne parametry. Aby dowiedzieć się więcej, warto zapoznać się z przewodnikiem po budowie domu. ZIN-1/B – Dane o nieruchomościach (gruntach) jest wymagany w przypadku zgłaszania gruntów i zawiera informacje o powierzchni, klasyfikacji gruntów (np. R – grunty orne, Ls – lasy) oraz sposobie użytkowania.
Jeśli formularz IN-1 będzie niekompletny lub błędnie wypełniony, albo zabraknie wymaganych załączników, urząd może wezwać Cię do uzupełnienia braków. To wydłuży proces i opóźni ustalenie wymiaru podatku. Zawsze dołączaj kopie dokumentów potwierdzających nabycie (np. aktu notarialnego).
Adresat i sposób dostarczenia
Formularz IN-1 wraz z załącznikami należy dostarczyć do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Jeśli nieruchomość znajduje się w granicach miasta, dokumenty składasz w urzędzie miasta (do prezydenta miasta lub burmistrza). Jeśli nieruchomość położona jest na terenie gminy wiejskiej, adresatem jest wójt gminy.
Dokumenty możesz dostarczyć na kilka sposobów:
- Osobiście: Bezpośrednio w biurze podawczym urzędu.
- Pocztą: Listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.
- Elektronicznie: Za pośrednictwem platformy ePUAP, jeśli urząd udostępnia taką możliwość i posiadasz profil zaufany lub podpis elektroniczny.
Z wieloletniego doświadczenia wiem, że najbezpieczniejszym sposobem jest osobiste złożenie formularza w urzędzie i uzyskanie potwierdzenia odbioru na kopii. To daje pewność, że dokument dotarł na czas i jest weryfikowalny.
Co jednak, gdy po złożeniu zgłoszenia zauważysz błąd lub zmienią się okoliczności?
Korekta zgłoszenia IN-1
Życie bywa dynamiczne, a pomyłki się zdarzają. W przypadku druku IN-1 możesz dokonać korekty, co jest ważnym mechanizmem pozwalającym na utrzymanie aktualności danych podatkowych i uniknięcie konsekwencji związanych z błędnymi informacjami.
Kiedy korygować?
Korektę zgłoszenia IN-1 złożysz w kilku sytuacjach. Po pierwsze, jeśli po złożeniu formularza zorientujesz się, że podałeś błędne dane, takie jak powierzchnia, adres czy numer ewidencyjny. Po drugie, zgłoś wszelkie zmiany w nieruchomości, które mają wpływ na wysokość podatku. Mogą to być: zmiana sposobu użytkowania gruntu (np. przekształcenie działki rolnej na budowlaną), zmiana powierzchni użytkowej budynku (np. rozbudowa, nadbudowa), zmiana przeznaczenia budynku lub jego części (np. z mieszkalnego na usługowy), rozbiórka budynku lub budowli, a także podział nieruchomości.
Procedura korekty
Procedura korekty zgłoszenia IN-1 jest stosunkowo prosta. Złóż nowy formularz IN-1, zaznaczając w odpowiednim polu, że jest to korekta zgłoszenia. W nowym formularzu podaj już poprawne i aktualne dane. Korekta nie polega na wysyłaniu pisma z listą zmian, lecz na ponownym wypełnieniu całego formularza IN-1 z poprawnymi danymi, wskazując jego charakter jako korekta. Do korekty warto dołączyć krótkie pismo wyjaśniające, co dokładnie jest korygowane i dlaczego.
Jeśli korekta dotyczy zmniejszenia podstawy opodatkowania (np. w wyniku rozbiórki), a podatek za dany okres został już opłacony w wyższej kwocie, możesz wystąpić o zwrot nadpłaty. W takim przypadku dołącz wniosek o stwierdzenie nadpłaty.
Podsumowując najważniejsze informacje, odpowiedzmy na najczęściej zadawane pytania.
Często zadawane pytania (FAQ)
Czy spółka składa IN-1?
Nie, formularz IN-1 jest przeznaczony wyłącznie dla osób fizycznych. Spółki (osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) składają deklaracje podatkowe, takie jak DN-1 (podatek od nieruchomości), DR-1 (podatek rolny) lub DL-1 (podatek leśny).
Co grozi za brak zgłoszenia?
Brak zgłoszenia nabycia nieruchomości w terminie (14 dni) może skutkować naliczeniem zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę. Ponadto, może to zostać potraktowane jako wykroczenie skarbowe, za które grozi kara grzywny.
Gdzie znajdę formularz IN-1?
Formularz IN-1 jest dostępny na stronach internetowych właściwych urzędów gmin, miast oraz na stronach rządowych, np. w serwisie podatki.gov.pl. Można go również otrzymać w formie papierowej w biurze obsługi interesanta urzędu.
Kiedy muszę złożyć ZIN-1/A?
Załącznik ZIN-1/A złożysz zawsze, gdy zgłoszenie IN-1 dotyczy budynków lub budowli. W tym załączniku podaje się szczegółowe informacje o tych obiektach, takie jak powierzchnia użytkowa, przeznaczenie czy rok budowy, które są niezbędne do prawidłowego wymiaru podatku.
